Жарияланды: 28.07.2024

Отырар археологиялық кешені: Ұлы Жібек жолының ортағасырлық жүрегі

фото darminaopel.ru

 

Түркістан облысы тек рухани ескерткіштерімен ғана емес, қайталанбас тарихи көрікті жерлерімен де әйгілі. Осындай көрнекті орындардың бірі – Ұлы Жібек жолының маңызды түйіні болған Отырар археологиялық кешені. Сауда және мәдени жолдардың тоғысқан жерінде орналасқан бұл ортағасырлық қала өз заманындағы ірі сауда және мәдени орталық болды.

 

Отырар өзінің ауқымдылығымен және сәулеттік мұрасымен таң қалдырады. Мұнда зәулім сарайлар, шулы базарлар, тұрғын аудандар мен дамыған су жүйесі болды, бұл қалалық инфрақұрылымның жоғары деңгейін көрсетеді. Осы элементтердің барлығы Отырарды Орталық Азияның тарихы мен мәдениетін зерттеудің бірегей нысанына айналдырады. Отырардың ұлылығы мен маңызын Шығыстың аса көрнекті философтарының бірі Әбу Насыр әл-Фарабидің осы жерде туып-өскендігі де нығайта түседі. Оның еңбектері мен идеялары тек ислам әлемінде ғана емес, сонымен қатар одан тыс жерлерде де философияның, ғылым мен мәдениеттің дамуына орасан зор ықпал етті.

Отырар археологиялық кешені – бай тарихты қозғап, орта ғасырлар рухын сезінетін бірегей орын. Бұл өңірде жүргізіліп жатқан зерттеулер мен қазба жұмыстары көне қала өмірінің жаңа қырларын ашып, қазіргі адамдардың Түркістан өлкесінің мәдени-тарихи мұрасын тереңірек түсінуіне мүмкіндік беруде. Отырарға бару – жай экскурсия емес, бұл ортағасырлық орталықтың ауқымы мен маңыздылығын сезінуге мүмкіндік беретін нақты уақытқа саяхат. Бұл жерден сауда жолдарының қалай өткенін, білім мен мәдениеттің алмасуын, адамзат тарихында өшпес із қалдырған ұлы өркениеттің қалай қалыптасқанын көруге болады.

Отырар – әлемнің түкпір-түкпірінен туристер мен зерттеушілерді өзіне тартып, өткенді танып-білуге ​​құштар, өткен заманның ұлылығынан үлгі алатын Түркістан өлкесінің інжу-маржаны. Түркістан өлкесі тарихи жауһарларға толы, олардың ішіндегі ең бір көзге түсетіні – Отырар археологиялық кешені. Ұлы Жібек жолының бойында орналасқан бұл ортағасырлық қала өз заманындағы ірі сауда және мәдени орталық болды. Зәулім сарайлар, қайнаған базарлар, тұрғын аудандар мен дамыған су жүйесі қала инфрақұрылымының жоғары деңгейін және Отырардың өлке тарихындағы маңызын көрсетеді. Отырар Шығыстың көрнекті философтарының бірі – Әбу Насыр әл-Фарабидің туған жері мен өмір сүрген жері ретінде де белгілі. Оның еңбектері тек ислам әлемінде ғана емес, одан тыс жерлерде де философияның, ғылым мен мәдениеттің дамуына орасан зор ықпал етті. Археологиялық зерттеулер осы ортағасырлық орталықтың өмірі мен мұрасының жаңа қырларын ашып, қазіргі адамдардың Түркістан өлкесінің мәдени-тарихи байлығын тереңірек түсінуіне мүмкіндік беруде.

Бүгінгі таңда Отырар – кез келген адамға қолжетімді археологиялық ескерткіш. Түркістаннан Талапты ауылы бағытында жүріп, қазір шөл мен ыстық желдің астында жатқан бұрынғы ұлы қаланың қирандыларын көруге болады. Осы көне үйінділер арасында жүріп, тарихтың тынысын сезініп, өткенге қол тигізе аласыз, бұл қала өзінің гүлденген кезінде қандай болғанын елестете аласыз. Отырарға бару – әр қадамың ғасырлар артына апаратын нақты уақыт саяхаты. Сауда жолдары тоғысқан, білім мен мәдениет алмасып, ұлы өркениет қалыптасқан мекен. Археологиялық қазбалар бұл таңғажайып қаланың құпиясын ашуды жалғастырып, оны зерттеушілер мен туристер үшін одан да тартымды етеді.

Отырар – жай ғана тарихи ескерткіш емес, ол Түркістан өлкесінің мәдени мұрасының ұлылығы мен байлығының белгісі. Мұнда саяхат өткеннің ұлылығын сезінуге, оның ұлылығынан шабыттануға және тарихи мұрамызды сақтау мен құрметтеудің қаншалықты маңызды екенін түсінуге мүмкіндік береді.

202 қаралым