Ең танымал әндері шырқалды

фото ТОӘБҚ

Белгілі композиторы Ш.Қалдаяқовтың туған күніне арналған «Әнім сен едің» атты гала-концерт Шәмші ауылының тұрғындары мен облыс қонақтары үшін жарқын оқиға болды. Іс-шара көптеген көрермендерді қызықтырды, олардың арасында тек жергілікті тұрғындар ғана емес, сонымен қатар басқа қалалардан келген сазгердің шығармашылығының жанкүйерлері де болды. Ш.Қалдаяқовтың қазақ музыка өнерінің дамуына қосқан жеке үлесін ерекше атап өткен концерт жоғары деңгейде өтті.

Концерттік бағдарлама барысында музыканттың нағыз хиттерге және көптеген ұрпақтардың сүйікті шығармаларына айналған ең танымал әндері шырқалды. Сахнада өнер көрсеткен әртістер классикалық шығармаларды да, көпшілікке танымал емес шығармаларды да орындап, көрермендерге Ш.Қалдаяқовтың шығармашылығы туралы естен кетпес эмоциялар сыйлады.

Оқиғаның маңызды сәті музыканттың отбасының әсерлі әңгіме айтуы болды. Ш.Қалдаяқовтың әпкесі Райхан Қалдаяққызы ағасы мен оның өмір жолы туралы әсерлі естеліктерімен бөлісті. Оның сөздері концерттің шырайын келтіріп, Ш.Қалдаяқов қалдырған мұраға деген сағыныш пен мақтаныш сезімін тудырды. Түркістан облысына қарасты Отырар ауданының әкімі Қайрат Жолдыбайұлы мәдени мұраны сақтаудың маңыздылығын айта келе, осы концертті ұйымдастырып, қазақ әнінің дәстүрін қолдап жүрген барша жандарға алғысын білдірді. Ол мұндай шаралар көрнекті қайраткерлердің шығармашылығын кеңінен насихаттап, өнер арқылы халықты біріктіруге септігін тигізетінін баса айтты. Кеш соңында көрермендер Ш.Қалдаяқовтың әйгілі әндерінің бірін бірлесіп орындауға шақырды. Бұл жиналғандардың барлығының жүрегінде қазақтың ұлы композиторының көрнекті мұрасына қатыстылық сезімін қалдырып, оның музыкалық дәстүрінің бірлігі мен жалғастығының символына айналды.

Шәмші Қалдаяқов – қазақ мәдениетінің көрнекті өкілі, оның музыкалық шығармалары терең сезім мен патриоттық сезімге толы. Оның әндері жай әуен емес, халықты бір тұтастыққа біріктіретін нағыз сазды әуендер. Осынау кемеңгер тудырған әрбір нотада, әрбір сөзде қазақ халқының рухы, азаттыққа ұмтылуы, өз тарихына деген мақтаныш сезімі, туған жерге деген сүйіспеншілігі көрініс тапты. Көбіміз бұл ұмытылмас әуендерді бала кезімізден естіген, жанның сезімі сияқты жүрегімізді тебірентетін. Шәмші Қалдаяқовтың әндері өр істерге шабыттандырады, бірлік пен ұлы нәрсеге қатыстылық сезімін оятады. Олар өскелең ұрпақтың бойына мәдени дәстүрлерді құрметтеуге баулиды және оларды сақтау мен ұрпақтан-ұрпаққа жеткізудің маңыздылығын еске салады. Қалдаяқовтың музыканы жасап қана қоймай, қоғамдық сананы қалыптастырып, Қазақстанның өзін-өзі тану мен өзін танытуға ұмтылған тұтас бір дәуірдің келбетіне айналғанын ерекше атап өткен жөн. Оның жұмысы адамдардың өзіне деген сенімділігінің символына айналды, тіпті қиын сәттерде де әрқашан үміт пен шабытқа орын бар екенін еске салады. Шәмші Қалдаяқовтың шығармашылығы қазіргі әлемде өзінің өзектілігін растай отырып, адамдардың жүрегінде өмір сүруді жалғастыруда. Болашақ ұрпақ оның мұрасынан даналық, күш пен мотивация іздейтін болады. Біз бұл әндерді мәдени болмысымыздың ажырамас бөлігіне айналуы үшін сақтауымыз керек. Демек, Шәмші Қалдаяқовтың әлемдік мәдениетке сіңірген еңбегі баға жетпес. Оның шығармашылығы жай ғана өнер емес, уақыт пен кеңістікке қарамастан адамдардың жүрегін байланыстыратын ортақ тіліміз. Біз оның ұлылығының мұрагерлері ретінде оның сіңірген еңбегін еске түсіріп қана қоймай, оның өнегесінен үлгі алып, қазақ мәдениетін дамытуды жалғастыруға міндеттіміз.

Оның керемет туындыларының өміршеңдігі әр музыка әуесқойына белгілі. Оның терең эмоционалдылық пен шынайылықпен сусындаған музыкасы көрерменді гармония мен сұлулық билеген басқа әлемдерге апарғандай болды. Сахнада әуен ойнаған сайын махаббат, жоғалту және үміт туралы хикаялар өрбіді, тыңдаушылардың жан дүниесінде өз өміріне байланысты естеліктер мен сезімдер оянды. Орындаушыларға тәжірибелі әртістер мен жас таланттар қосылды, олардың әрқайсысы спектакльге өзіндік қайталанбас әсер қалдырды. Олар жай ғана нота ойнаған жоқ; әрқайсысы нағыз өнерге ғана тән ерекше атмосфераны беруге тырысты. Көрермендер дыбыстар мен сезімдердің сиқырлы сезім жасайтын эмоциялармен астасып жатқан музыканы тынысы тарылды. Сахнада бірінен соң бірі ән шырқалып, әрқайсысы өзінше бір сыр шертетін. Осылайша жылуы мен нұры сағынышпен ұштасып жатқан туған жерлерге арналған композиция жайлы көңіл-күйге бөленді. Зал іші жылы қол шапалақтап, көрермендердің жүздері күлкіге бөленді, өйткені бұл әндерден әркім өзіне тән бір үзінді тапты. Кештің соңғы аккордында аудан әкімі  сахнаға шығып, керемет кеш  үшін жиналғандарға алғысын білдірді. Ол Шәмші әндерінің болашағы туралы бөлісіп, әрбір музыкалық шығармада адамгершілікті сақтау қаншалықты маңызды екенін айтты. Оның сөздері шынайы, әсерлі, тыңдармандардың ешқайсысы бейжай қалмағандай болды. Осылайша, кеш тек музыканың салтанаты ғана емес, бірлік пен өзара түсіністіктің нағыз мерекесіне айналды. Шәмшінің әні халықтың жүрегінде өнерге деген сүйіспеншілік пен сұлулыққа деген құштарлықты қалыптастыра берері сөзсіз. Бұл кеш күйбең тірлікке толы әлемде әрқашан тоқтауға, тыңдауға және музыкамен және бір-бірімен алмастырылмайтын байланысты сезінуге болатын орын бар екенін көрсетті. Әу баста сахна шымылдығы Шәмші ағамыздың өмірінен алынған, театрландырылған көрініспен ашылып, ән-күймен жалғасын тапты. Ән әлемі падишасының кешінде сазгердің сыршыл да әсерлі, нәзік иірімдермен өрілген әндері әуелете шырқалды. Әуезді кеште аудандық мәдениет сарайының өнерпаздары мен елімізге белгілі әншілер ұлы сазгердің шығармаларын нақышына келтіре орындап, көрерменнің қошеметіне бөленді. Көрермендер сыршыл да өршіл лирикалық сазды әуендерді қосыла шырқады.

777777777